یک استکان چای شیرین در کنار نان و پنیر نوستالژی فراموش‌نشدنی است که با توجه به تغییر در ذائقه مردم، هنوز هم افراد زیادی نوشیدن آن را برای صبحانه انتخاب می‌کنند. پذیرایی از مهمان، رفع خستگی و تشنگی مواردی هستند که مصرف بالای این نوشیدنی را در بین افراد زیادی می‌طلبد.
جالب است بدانید با همه طرفدارانی که این نوشیدنی در بین ایرانیان دارد، ترک‌ها در نوشیدن آن پیشتاز هستند. کشور ترکیه براساس گزارش‌های جهانی بیشترین مصرف چای را در جهان دارد. کشور ما بعد از کشورهای ایرلند و انگلستان در جایگاه چهارم از نظر نوشیدن چای قرار دارد.
این که نوشیدن چای از چه زمانی در میان ایرانیان باب شده است زمان دقیق آن مشخص نیست، اما کشت آن در ایران از سال ۱۳۱۴ هجری قمری آغاز شد. محمدمیرزا کاشف‌السلطنه که به عنوان ژنرال کنسول ایران در هند بود در بازگشت از این کشور چند بوته این گیاه را با زحمت فراوان به ایران آورد. او با توجه به مطالعاتی که درباره آن انجام داده بود، شهر لاهیجان را برای کشت آن انتخاب کرد. این شهر هنوز هم مرکز اصلی کشت چای سیاه و سبز در ایران است و چای آن متقاضیان زیادی در سراسر کشور دارد.
کسانی که نمی‌خواهند چای آنها کافئین زیادی داشته باشد، می‌توانند قبل از دم‌کردن چای، آن را چند دقیقه در آب بخیسانند این عمل باعث می‌شود که مقدار کافئین چای کاهش پیدا کند. بعضی از افراد مخصوصا در اولین ساعات شب نگران بی‌خوابی هستند، مصرف چای به این شیوه می‌تواند مقداری این اثر را کم کندبا توجه به مصرف بالای این نوشیدنی در بین ایرانیان و طرفدارانی که دارد در ادامه درباره زمان مصرف این نوشیدنی فوائد و عوارض آن با مهشید محمدی‌زادگان کارشناس تغذیه به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
لطفا در ابتدا بفرمایید نوشیدن چای چه فوائدی برای بدن دارد؟
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در چای می‌تواند احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش دهد. این نوشیدنی می‌تواند خاصیت ضد سرطانی داشته باشد. همچنین می‌تواند باعث سلامت قلب‌و عروق شود. کافئین موجود در چای هم می‌تواند متابولیسم بدن را بالا ببرد.
برخی مطالعات نشان می‌دهند مصرف متعادل چای می‌تواند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد. البته این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که تمام فوائد چای در صورتی است که چای به مقدار کافی و با رنگ مطلوب استفاده شود.
زمان مناسب برای نوشیدن چای را بیان کنید.
بهترین زمان برای نوشیدن چای حدود یک ساعت قبل از غذا و یک و نیم تا دو ساعت بعد از غذا است. چرا که کافئین و تئین موجود در چای مانع جذب آهن غذا می‌شود به خصوص غذاهایی که حاوی آهن بالایی هستند.
رنگ چای می‌تواند در فوائد و مضرات این نوشیدنی موثر باشد؟
بهتر است رنگ چای خیلی پررنگ و تیره نباشد. چرا که در برخی از افراد ممکن است باعث افزایش مشکلات گوارشی و ناراحتی معده شود.
معمولا زمان دم‌کشیدن چای بین ۵ تا ۱۰ دقیقه است، زمان طولانی‌تر از این می‌تواند رنگ چای را تیره کند.از طرفی چای خیلی کمرنگ هم خاصیت آنتی اکسیدانی خود را از دست می‌دهد.
کسانی که نمی‌خواهند چای آنها کافئین زیادی داشته باشد، می‌توانند قبل از دم‌کردن چای، آن را چند دقیقه در آب بخیسانند این عمل باعث می‌شود که مقدار کافئین چای کاهش پیدا کند. بعضی از افراد مخصوصا در اولین ساعات شب نگران بی‌خوابی هستند، مصرف چای به این شیوه می‌تواند مقداری این اثر را کم کند.
بسیاری از افراد عادت به نوشیدن زیاد چای در طول روز دارند. این موضوع ممکن است چه عوارضی برای فرد داشته باشد؟
مصرف متعادل چای از نظر مقدار و غلظت می‌تواند فوائد بسیاری به همراه داشته باشد. مقدار دقیقی برای نوشیدن چای توصیه نشده است. اما مصرف ۳تا ۵ فنجان در روز می‌تواند، مصرفی منطقی و متعادل باشد تا بتوانیم از فوائد چای بهره‌مند شویم و هم با نوشیدن چای به بدن ما آسیبی وارد نشود.
مصرف بیش از حد چای و بیش از ۵ فنجان در روز به دلیل مقدار بالای کافئین می‌تواند مشکلاتی را برای افراد ایجاد کند. که مهم‌ترین آن ایجاد کم‌خونی است. مورد دیگر تکرر ادرار است. چون چای مدر هست و آب بدن را دفع می‌کند. بی‌نظمی در ضربان قلب، احساس تپش قلب، فشار خون بالا و حالت تهوع از جمله موارد دیگری هستند که ممکن است در اثر نوشیدن زیاد چای در افراد ایجاد شود.
مصرف چای برای کودکان چه عوارضی دارد؟
در کودکانی که عادت به مصرف چای دارند بهتر است چای خیلی کم رنگ باشد. یکی از مشکلاتی که می‌تواند نوشیدن چای برای بچه‌ها ایجاد کند این است که این چای حتما باید یک چیز شیرین مصرف شود. این موضوع می‌تواند باعث چاقی در بچه‌ها شود.
یکی از نوشیدنی‌های سالمی که می‌تواند همراه صبحانه جایگزین چای شود، شیر است. مخصوصا در فصول سرد سال اگر بخواهیم یک نوشیدنی گرم برای آنها داشته باشیم، می‌توانیم از شیر استفاده کنیم. در تابستان هم می‌توانیم آب میوه‌هایی مختلف را به عنوان نوشیدنی برای کودکان استفاده کنیم. اما مقدار آنها را هم باید کنترل کنیم تا باعث چاقی در کودکان نشود.
آیا نوشیدن چای در وعده صبحانه گزینه مناسبی است؟
چای به عنوان یک ماده انرژی زا و هوشیارکننده هنگام صبح می‌تواند نوشیدنی مناسبی باشد تا افراد بتوانند با تمرکز بیشتری مشغول به کار شوند. نوشیدن چای همراه صبحانه یک عادت قدیمی برای ما ایرانی‌هاست. شاید از نظر بسیاری از مردم این نوشیدنی به دلیل خاصیت انرژی زایی، افزایش تمرکز و از بین بردن حالت خواب آلودگی برای صبح مناسب هست. اما بهتر هست همراه صبحانه‌هایی مثل عدسی، کله پاچه و زبان و مواردی از این قبیل که حاوی آهن هستند به خصوص چای پررنگ استفاده نکنیم تا آهن موجود در این غذاها کاملا جذب شود.
بعضی از افراد همراه صبحانه عادت به نوشیدن یک لیوان آب میوه دارند مخصوصا در زمستان که آب پرتقال که سرشار از ویتامین ث هست می‌تواند جایگزین خوبی برای چای باشد.
